Kadınların Göbek Altındaki Pelvik Ağrı

Pelvik bölge göbek altında karnın en alt bölümüdür. Bu bölgeden kaynaklanan ağrıya pelvik ağrı denir. Pelvik bölgede yumurtalıklar, rahim, vajina, anüs, kalın bağırsakların alt kısımları, mesane ve alt idrar yolları bulunur. Bu organların hastalıkları sıklıkla pelvik ağrıya neden olur.

Pelvik Ağrı Nedenleri Nelerdir?

Pelvik ağrı akut veya kronik olabilir. Ani başlangıçlı olanlar akut olarak değerlendirilirken 6 aydan uzun sürenler kronik olarak adlandırılır. 

1. Jinekolojik Nedenler

• Ektopik gebelik: Gebelik rahim dışında bir yerde oluşmuştur. Rahim ağzı, yumurtalıklar, tüpler, karın ve pelvik boşukta olabilir. Ektopik gebelik açıldığında şiddetli pelvik ağrı, vajinal kanama ve şok yapabilir.
• Yumurtalık kistinin rüptürü (parçalanması).
• Pelvik inflamatuvar hastalık (PID): Üreme sisteminin üst kısmında meydana gelen mikrobik bir hastalıktır. Rahim ağzı, rahim, tüpler, ve yumurtalıklarda enfeksiyon ve apse oluşabilir. PID cinsel yolla bulaşabilir. Yaygın görülen belirtiler ateş, dokununca pelvis bölgesinde hassasiyet, pelvik ağrı, vajinal kötü kokulu akıntı ve düzensiz vajinal kanamalardır. PID kronikleşebilir ve kronik ağrı nedeni olabilir. Kısırlık ve ektopik gebeliğe neden olabilir. PID genellikle 35 yaş altı kadınlarda görülür. Adet başlamadan önce, hamilelik esnasında ve menopozdan sonra nadirdir. Daha önceden PID geçirenler tekrar geçirebilirler. Vajinanın mantarları ve cinsel yolla bulaşan mikroplar PID yapabilir. Düşük sosyoekonomik koşullarda yaşayanlarda daha sık karşılaşılmaktadır. Birden fazla seks partneri olan kadınlar daha fazla risk altındadır. Tedavi, hastaneye yatırarak veya ayakta antibiyotik tedavisi ile gerçekleştirilir.
• Over torsiyonu (Yumurtalık dönmesi): Bir tüp yumurtalıkları rahime bağlar. Bazen yumurtalıklar bu tüp etrafında dönerler. Bu duruma over torsiyonu denir. Dönme esnasında damarlar bükülür ve yumurtalıkların kanla beslenmesi kesilir. Over torsiyonuna, yumurtlamaya yardımcı tedaviler esnasında rastlanılabilir. Bazı iyi huylu tümörler 4 cm’den fazla yumurtalık büyümesi yapabilir ve buna bağlı ortaya çıkabilir. İyi huylu tümörlerde over torsiyonu, kötü olanlara göre daha fazladır.  Genellikle bir yumurtalık tutulur. Çocuklarda da görülebilir. Belirtileri mide bölgesinde ve pelvik bölgede şiddetli ağrı, iştahsızlık, kusma ve ateştir. Over torsiyonu peritonit dediğimiz karın zarlarının iltihabına neden olabilir. Tanı sıklıkla ultrason ile konur. Tedavide yumurtalığı kurtarmak için cerrahi yöntem tercih edilir. Günümüzde laparoskopik olarak bu işlemler yapılabilmektedir. 
• Dismenore (şiddetli adet sancısı): Ağrı adet öncesi başlayabilir ve adet başladıktan 24 saat sonra zirveye ulaşır. Ağrı keskin olabileceği gibi, kramplar tarzında ya da zonklama ile kendini gösterebilir. Ağrı bacaklara yayılabilir. Beraberinde baş ağrısı, bulantı, kabızlık veya ishal, bel ağrısı ve sık işeme görülebilir. İstirahat, stresten uzak durma, sıcak uygulama ve ağrı kesiciler önerilir. 
• Yumurtalama esnasında görülen pelvik ağrı: Bazı kadınlar yumurtlama dönemlerinde çok şiddetli karın ve kasık ağrısı hissedebilirler.
• Endometriyozis: Rahmin içini kaplayan dokunun rahim dışında pelvis bölgesine yayılması sonucu ortaya çıkar. Genel belirtiler, şiddetli adet sancıları, ağrılı cinsel ilişki, kısırlık, ağrılı işeme ve dışkılama esnasında ağrı şeklinde olabilir. Tedavide ilaçlar ve cerrahi yöntem kullanılabilir. 

• Rahim içinde oluşmuş bantlar da şiddetli pelvik ağrı ve kanamaya neden olabilir. 
• Over (yumurtalık) kistleri
• Yumurtalık tümörleri
• Geçirilmiş enfeksiyon veya cerrahi sonrası oluşan yapışıklıklar
• Geç dönem rahim ağzı kanseri: Kronik ağrılı dışkılama var ama ateş yoktur. Vajina ve makat muayenesi çok ağrılıdır.
• Rahimde bulunan miyomlar
• Rahim sarkması
• Bazen spirale bağlı olarak ortaya çıkabilir.
• Anne karnında bebeğin ölümü
• Düşük yapma: Vajinal kanama, karın krampları, pelvis ve belde ağrı ile kendini belli eder. 
• Seks sonrası ağrı

2. Jinekolojik Nedenler Dışındakiler

• Sindirim sisteminden kaynaklanan tümörler, makat bölgesinde apse, kabızlık
• İdrar yollarında sistit, taş
• Vajinal doğum yapmış olanlarda kas iskelet sistemine bağlı ağrılar
• Fiziksel, psikolojik ve cinsel istismar sonucu yalancı ağrı
• Apandisit: Göbek etrafında ve mide bölgesinde başlar ve ilerleyen saatlerde ağrı karnın sağ alt bölgesine yayılır. Beraberinde ateş ve kusma olabilir. Dışkı yapmak zorlaşabilir veya beraberinde ishal olabilir. Tanı ultrason ve tomografi ile konur. Acil tanı konulması gereken durumlar arasındadır. Tedavisi cerrahidir.
• Crohn hastalığı (Karın ağrısı, kramplar, şişkinlik ve ishal veya kabızlık)
• Ülseratif kolit (Karın ağrısı, kramplar, şişkinlik ve ishal veya kabızlık)
• Divertikülit: Divertikül kalın bağırsakta oluşan parmaksı çıkıntılardır. Bunlar iltihaplandığında divertikülit adını alır. Divertiküller kalın bağırsağın herhangi bir yerinde olabilir. Genellikle posasız beslenen ve kabızlık çeken insanlarda görülür. Divertikülit tanısı tomografi ile konur. Tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Divertikülit yırtılırsa peritonit gelişebilir. Bazen cerrahi yöntem kullanılabilir.
• Peritonit (karın zarlarının iltihabı): Değişik hastalıklar sırasında oluşabilir. Acil bir tablodur ve hastanede yatış gerektirir.
• Spastik kolit
• Mesane tümörü
• Kalın bağırsak tümörü
• Fibromiyalji
• Kasık fıtığı
• Pelvik damarlarda varis ve damar tıkanıklıkları: Özellikle otururken ve ayakta iken ağrı fazladır.

Pelvik Ağrı Tanısı Nasıl Konur?

Karın alt bölgesinde veya kasıklarınızda ağrıya neden olan ektopik gebelik, over torsiyonu, apandisit gibi bazı hastalıklar acil tanı gerektirir ve hekime başvurulmalıdır. Üreme çağındaki kadınlarda gebelik her zaman akla gelmelidir. 

Öykü ve fizik muayenede ağrının yerini, yayılımını, adetle ilişkisinin olup olmadığını, vajinal kanama ve akıntı varlığı sorgulanır. Baş dönmesi ve bayılma ek belirtiler olabilir. 

Pelvik ağrı ile beraber şu belirtiler varsa durum acildir:

• Bayılma,
• Tansiyon düşmesi,
• Çarpıntı,
• Karında sertlik,
• Çok yüksek ateş,
• Karın üzerine bastırıldığında şiddetli ağrı,
• Bulantı, kusma,
• Şiddetli vajinal kanama,
• Dışkıda kan,
• Devam eden gebelik esnasında ani başlayan ağrı.

Kronik Pelvik Ağrı Nedenleri Nelerdir?

6 aydan uzun süredir devam eden pelvik ağrı kronik ağrı olarak kabul edilir. Kronik pelvik ağrının başlıca nedenleri:

• Endometriyozis,
• PID,
• İrritabl bağırsak hastalığı (mide krampları, şişkinlik, ishal ve kabızlık ile seyreder)
• Crohn hastalığı veya ülseratif kolit, 
• Yumurtalık kistleri,
• Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları,
• Alt sırt ağrısı, 
• Rahim sarkması,
• Rahim içi miyomlar,
• Kronik sistit,
• Karın fıtıkları,
• Pelvik bölgede sıkışmış veya hasar görmüş sinirlerdir.

Gebelikte Pelvik Ağrı Neden Olur?

Gebelik ilerledikçe kemikler ve bağ dokusu gerilir. Buna bağlı kronik ağrı olabilir. Ancak gebe bir kadında pelvik ağrı varsa mutlaka hekim tarafından değerlendirilmelidir. Gebe kadınlarda düşük, erken doğum, bebeğin eşinin erken ayrılması ve dış gebelik acil değerlendirme gereken durumlardır. Gebeliğin son 3 ayında bazı kasılmalar olur. Bunlara yalancı ağrı denir. Bu ağrılar düzenli olarak olmaz ve şiddeti gittikçe artmaz. Bu özellikleri ile doğum sancısından ayrılırlar.